Thư của em S. Kiến Hòa:
...
Số là em không có khai sanh nên phải ở lại lớp nhất không được thi vào
đệ thất đó chị. Em phải ở lại tất cả ba năm mới được cái hân hạnh lấy
bản khai sanh mà thi đệ thất. Vì vậy năm nay em mười sáu tuổi mà học vấn
chỉ có tới lớp đệ lục đó chị. Hơn nữa, tác em cao lớn nữa, chính cái lẽ
đó mà em sinh ra cái mặc cảm, chán ghét tất cả. Nhiều khi em muốn bỏ
cái mặc cảm ấy, nhưng bỏ chẳng được chị ạ, vì còn biết bao người đang
trêu cười ngạo nghễ em. Họ xem em chẳng khác một thằng hề chị ạ.
Chị biết không, hôm tết em về quê để tảo mộ ông nội, chị... hỏi em học lớp mấy, em liền trả lời là học đệ lục, rồi chị nói:
- Già rồi mà học lớp Đệ Lục...
Chưa
hết đâu chị ạ, một lần gặp anh bạn cũng hỏi câu: "học lớp mấy?" em cũng
trả lời là học lớp đệ lục, anh ấy cũng trả lời một câu đanh đá:
- Già rồi mà học Đệ Lục.
Trời ơi những câu kêu ca ấy làm em chán nản thất vọng quá chị ơi.
Bây giờ thì em không muốn đi đâu, không muốn giao thiệp với ai nữa, em sợ, em chán ngán lắm rồi. Những câu: "Mầy học lớp mấy? Cháu học lớp mấy? Con học lớp mấy?..." đối với em như một câu lên án kết tội.
Ra
đường mang cái phù hiệu lớp đệ lục thấy mình thấp kém làm sao. Nhìn
chung quanh thấy các bạn cùng học một trường nào là lớp 8, 9, 10... đều
là những đứa nhỏ tác hơn em làm em xấu hổ quá đi chị ạ! Nhiều khi em
muốn nghỉ học nhưng gia đình không cho phép đó chị.
Vào lớp cũng vậy, bạn bè em cười chê mỉa mai em nào là: có vợ gần được rồi mà học đệ lục, nào là: lớn rồi mà ngu..." và
rồi chúng xa lánh em. Thầy giảng bài em cũng không ham giơ tay mặc dù
mình đã biết. Em cảm thấy mình bơ vơ, lạc lõng quá! Nhìn quanh toàn là
lũ bạn nhỏ hơn em, chúng đáng em mình không làm em càng xấu hổ.
Nhiều khi em tự trách mình sao vô phước quá. Bây giờ thì em không ham đi đâu nữa cả vì sợ câu điệp ngữ: "Mầy học lớp mấy? Cháu học lớp mấy?..." do những người quanh em ban cho.
Bây giờ nỗi thất vọng của em một ngày một to tướng. Giá mà có thuốc lùn thì em sướng biết mấy hén chị.
Trả lời:
Có
lẽ không bao giờ các em thắc mắc về một lời nói rất bình thường, một
lời đùa giỡn mà các em tưởng không có gì là quan trọng, thí dụ như:
- Chà, lớn dữ mà còn đi học lớp...!
Các
em ơi! Chị cũng như các em vậy. Bây giờ chị mới biết rằng trong đời
chị, đã biết bao nhiêu lần chị làm buồn lòng người khác chỉ vì những lời
nói thật thà vô tình như những lời em S. đã nghe.
Khi
chúng ta nói, ta nên nhớ rằng người nghe cũng có một trái tim như chúng
ta, đã thế, vì không phải là ta, nên đôi khi lại bị thêm cái tật suy
diễn, cứ nghĩ thêm ra, rồi buồn, rồi đau khổ ngấm ngầm, rồi sinh tự ti
mặc cảm, có khi mất cả chí tiến thủ, thui chột cả cuộc đời. Vô tình, một
câu nói tầm phào của chúng ta, chỉ cốt cho vui miệng, hoặc chọc cười
mọi người, làm cho người bị chế giễu cay đắng trong lòng, như thế, tội
của chúng ta thật là nặng biết mấy.
Chị
đề nghị với các em rằng chúng ta nên áp dụng câu danh ngôn "cái gì mình
không muốn, đừng thi hành với người khác." Khi đối thoại với ai, hoặc
trêu cợt người nào, chúng ta nên thay đổi vị trí, giả tỉ mình là người
ta, mình có chịu được sự chế giễu đó không, thì mọi sự sẽ tốt đẹp hơn
nhiều lắm.
Một người bạn của chị có nhận xét thế này, chị xin đem ra để các em coi chơi:
-
Nhiều khi chúng ta cư xử bất công lắm. Thí dụ như có ai hỏi chúng ta
là: "Chị bao nhiêu tuổi, chị làm ở đâu, lương tháng bao nhiêu?" thì
chúng ta cho là câu hỏi bất lịch sự. Thế thì lý do gì chúng ta lại cứ
hỏi các cô cậu bé là: "Em bao nhiêu tuổi, học trường nào, lớp mấy, đứng
hạng mấy". Thật là tò mò vô ích, mà lại còn du các em vào tình thế khó
xử, nếu các em muốn giấu.
Vậy
chị đề nghị từ nay chúng ta nên tìm sáng kiến để câu chuyện được linh
động, lại tránh tò mò xâm phạm vào đời tư bạn chúng ta. Những câu chuyện
xã giao cho vui có thể là thời tiết, thể thao, hoa cỏ, nghệ thuật, văn
hóa, hội họa, tóm lại, tất cả những điều gì chung chung, không nói riêng
về chuyện của ai, các em nhé.
Chị ĐỖ PHƯƠNG KHANH
(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 108, ra ngày 21-9-1973)
Không có nhận xét nào:
Không cho phép có nhận xét mới.