Đã
một lần có ai nói với mụ là gia đình của mụ vẫn vẹn toàn. Hình như lúc ở
dưới hầm trú ẩn. Hình như lúc trốn đạn dưới gầm cầu. Hình như trong mái
lều ướt đẫm nước mưa của khu tạm trú. Dĩ vãng trong đầu mụ bây giờ mù
mịt như sương khói. Sự kiện nào cũng có mặt, nhưng sự kiện nào cũng chỉ
thấp thoáng ẩn hiện, cái nọ chồng chất lên cái kia, điều này lẫn lộn với
điều kia, hình ảnh này chen lấn hình ảnh khác. Duy chỉ có mỗi một điều
là mụ nắm được rất vững vàng. Rất chặt chẽ. Rất rõ ràng. Đó là đồng gia
quyến đẳng của mụ vẫn vẹn toàn. Chắc chắn như vậy. Vì đã có ai nói với
mụ điều đó một lần. Hình như ở dưới hầm trú ẩn. Hình như dưới gậm cầu.
Hình như trong lều vải tạm trú. Và mụ đã tin tưởng như một đứa con nít
ngây thơ. Thế là những năm tháng ăn ở hiền lành bây giờ đã nẩy hoa kết
trái. Ông trời có mắt thực. Ông trời không đóng cửa một ai. Bởi vì gia
đình mụ vẫn vẹn toàn. Mẹ thằng Cu, đứa con dâu hiếu thảo. Thằng Cu bé,
nhỏ tong teo. Cái Bé, bé hơn là tuổi đích thực của nó. Còn bố lũ nhỏ thì
yên tâm rồi. Nó đi lính xa, nhưng nó là lính văn phòng. Quanh văn phòng
có ụ cát. Quanh ụ cát có những hàng rào kẽm gai. Quanh hàng rào kẽm gai
có lô cốt. Quanh lô cốt có giao thông hào. Quanh giao thông hào có
những bãi mìn. Quanh những bãi mìn là những toán lính tuần tiễu. Ôi cha!
Nó còn được bảo đảm hơn là ở nhà. Vườn tược tuênh toang. Tường xiêu,
vách nát, mái rạ, chẳng có chỗ nào ngăn cản được những lằn đạn bắn vào
từ ngoài đồng, từ quốc lộ, từ lối đi vào ấp, từ những ngõ ngách tiêu
điều, và từ cả ở trên nền trời trong vắt thiếu vắng những cụm mây xám
che chở.
Quả
nhiên bom đạn đã úp chụp xuống trong một đêm kinh hoàng không gì chống
đỡ. Mọi người tan tác như một bầy ong vỡ tổ. Trước còn rút xuống hầm,
sau hầm mù mịt khói, mọi người mới chạy ra đường mương, lội ra rạch
nước. Từ rạch nước chui qua những thân dừa bị chém đổ để lần ra tới dốc
cầu. Nằm cả đêm ở gậm cầu đến sáng thì lại bị dồn trở lui, rồi lại bật
ra, tiếng khóc, tiếng gào, tiếng rên la, tiếng đạn nổ trong mùi khói
khét lẹt của đan, của mìn, của từng cuộn khói đen bốc lên cao ngất chín
từng mây.
Trong
cơn hỗn loạn tột cùng ấy, mụ không biết đã tuột khỏi bàn tay nhỏ xíu
của cái Bé từ lúc nào. Đến khi nhớ lại thì tâm trí của mụ như vừa vụt
bừng tỉnh một giấc mơ dài. Mụ dùng lại kêu gào, mụ gọi tên đứa cháu gái
một cách thảm thiết. Nhưng chỉ có tiếng nổ rền trời đáp lại những lời
của mụ. Mụ chạy ngược trở lại. Sóng người xô mụ ngã xuống. Có một vài
bàn chân đạp lên lưng mụ. Mụ đau tưởng đến ngất đi. Rồi bỗng nhiên có
một người nắm lấy tay mụ xốc dậy. Mụ mang máng biết đấy là một người đàn
ông. Một người đàn ông không quen thuộc. Gã xách tay mụ chạy qua những
thửa ruộng lầy lội. Trên đầu là đạn bay, bốn bề là lửa đỏ. Nhưng người
ấy không đi xa được hơn một trăm thước. Bàn tay đang nắm cứng lấy mụ
bỗng nhiên vuột ra. Mụ trông thấy gã nằm sóng soài trên mặt bùn. Lưng áo
của gã loang đầy máu đỏ. Rồi thì đoàn người lại xô tới. Xác gã đàn ông
bị dẫm nát dưới những bàn chân. Mụ mê man không còn suy nghĩ được gì. Mụ
lại tiếp tục chạy như một kẻ không hồn. Mụ cũng không còn kịp nhìn gã
là ai, già hay trẻ, quen hay lạ, mặt mũi thế nào. Mụ chỉ dừng lại một
lát sau khi nghe thấy tiếng khóc. Đấy là tiếng khóc của một đứa nhỏ trạc
tuổi cái Bé. Mụ mừng rú tưởng đã gặp lại cháu mình. Nhưng bộ quần áo
của nó, thân hình còm cõi, xương xẩu của nó, khiến mụ nhận ra ngay không
phải là người thân. Tuy vậy, mụ cũng còn đủ ý thức để túm chặt lấy bàn
tay nhỏ xíu của nó mà lôi đi. Y như thể mười lăm phút trước có một gã
đàn ông đã lôi mụ đi theo cách như vậy. Đứa bé chuệnh choạng chạy theo
mụ. Tiếng khóc của nó to hơn nữa, chát chúa, ồn ào, nhức buốt như tiếng
động ồn ào, nhức buốt đang làm rung chuyển cả bầu trời. Mụ không nhớ là
mình đã lôi kéo con bé đi được bao lâu và qua được một quãng bao xa.
Nhưng mụ chỉ thấy cánh tay của mình mỗi lúc một thêm nặng chĩu và con bé
bây giờ không còn chạy được. Người nó ngay đơ. Mụ mím môi lôi mạnh. Nó
di động sền sệt như một khúc gỗ. Cuối cùng mụ phải cúi xuống, xốc cả
thân mình gầy gò ốm yếu của nó lên vai mà chạy cho dễ dàng.
Mãi
đến lúc trời tảng sáng, mụ mới biết chắc mình đã thoát khỏi vòng lửa
đạn. Quay lại nhìn, xóm làng thân yêu đã xa tắp và chỉ còn là một vùng
đang hắt lên nền trời một quầng mây đỏ hực. Tiếng súng nghe đã thấy ngớt
và vọng ở thật xa. Mụ yên tâm đặt con bé xuống nệm cỏ. Nhưng con bé đã
đeo cứng lấy mụ. Mụ giằng nó ra. Nó không tỉnh dậy. Cánh tay của nó lạnh
ngắt. Nó biến thành tảng băng nặng nề treo trên cổ mụ. Mụ hoảng hồn níu
lấy bàn tay của nó giằng thật mạnh. Đột nhiên mụ cảm thấy sức khỏe của
mình tăng gia bội phần. Mụ lăn lộn, rẫy rụa. Mụ la. Mụ hét. Mụ đánh vật
với cái xác vô tri. Mụ nghe thấy tiếng vải rách loạt xoạt. Tiếng thớ
thịt chuyển vận. Tiếng xương gẫy. Và cuối cùng đứa bé nằm trên vai mụ
văng ra, úp sấp trên bờ ruộng, mái tóc bê bết bùn, quần áo tơi tả, máu
loang khô từng mảng chư tuyết đọng. Thế là mụ òa lên khóc. Mụ có cảm
tưởng như trong phút chốc mụ đã biến thành ma quỉ. Tiếng xương gẫy ròn
như rợn lên dưới từng chân tóc, từng lỗ chân lông, và một luồng hơi
lạnh lẽo như thấm vào từng làn da, thớ thịt của mụ, làm mụ cứng đơ cả
thân mình. Cuối cùng mụ quỵ xuống như một khúc gỗ khô cằn, mục ruỗng.
Sau
đó mụ đã nằm liệt hai tháng trời trong dẫy lều lụp xụp của trại tạm
trú. Lúc ngồi dậy được thì mụ đã quên hết cả dĩ vãng. Tất cả đều tan
biến vào một lớp sa mù. Mụ không biết mình đang ở đâu, đã làm những gì
và vì đâu mà cuộc đời đã dẫn mụ đi tới chỗ cô đơn một mình ở đó. Mụ cố
duyệt lại trí nhớ. Nhưng không một tia sáng nào chiếu rọi được vào tâm
trí mù mịt như sương khói của mụ. Chỉ vào những lúc tỉnh táo nhất, là mụ
thấy nhớ thằng Cu, cái Bé và đứa con dâu. Có ai đã nói là chúng nó đều
bình yên. Mụ tin tưởng điều đó vững chắc như đinh đóng cột. Chúng nó chỉ
lạc lõng đi đâu đó. Có người đã nói thế. Và mọi người đều đồng thanh
công nhận là thế. Điều đó làm mụ thêm tin tưởng.
Không
ngày nào là mụ không sửa soạn dọn dẹp nhà cửa, bầy biện chõng tre chiếu
sạch để sắp xếp chỗ ngủ cho mẹ con sấp nhỏ. Thằng Cu nằm đây. Mẹ thằng
Cu nằm đó. Còn cái Bé thì ra với bà. Mụ đã xếp đặt công việc nhỏ nhoi
này hết ngày này qua ngày khác, tháng này qua tháng khác với một lòng
kiên nhẫn không có gì lay chuyển nổi. Mụ đã nhìn vành khăn trắng của tất
cả mọi người chung quanh bằng một cái nhìn khoái chí của một kẻ khỏi
vòng cong đuôi. Mụ cười ngỏn ngoẻn. Tao ăn ở hiền lành. Ông trời có mắt
thiệt tình. Đời nào ổng để tao phải chịu cảnh tre già khóc măng. Thế nào
má con lũ nhỏ cũng bồng bế nhau về. Chúng nó lạc lõng đấy thôi. Chỉ mấy
lão làm trong Ban Xã Hội là không được cái tích sự gì. Này nhé, chỉ
việc thông báo đi khắp các nơi, hễ có ai là người chạy lạc thì hãy đến
trại tập trung. Chỉ cần vẽ lối vào trại cho thật rõ ràng là họ kiếm tới.
Có thế thôi mà nhắc bao lần mấy lão cũng vẫn thờ ơ. Hỏi đến thì cái
miệng tía lia "Rồi, rồi". Tổ cha lũ xạo. Chúng nó chỉ ham nhậu nhẹt chớ
có nhúc nhích cái gì đâu mà rồi rồi.
Nhưng
tao sẽ chờ. Sẽ chờ hoài cho đến khi nhắm mắt. Thế nào tụi nó cũng trở
về. Đây. Má thằng Cu sẽ nằm ở góc này. Thằng Cu thì nằm đó. Còn cái Bé
thì ra với bà. Bà sẽ ru cháu. Cháu đừng sợ bà chứ. Bà không làm đau
cháu. Không bao giờ bà làm rách áo quần của cháu. Không bao giờ bà bẻ
gẫy xương tay của cháu. Cháu cứ nằm ngủ yên. Trên vai bà đây. Trên vai
bà đây. Nghe cháu.
NHẬT TIẾN
(Trong TẶNG PHẨM CỦA DÒNG SÔNG)
(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 43, ra ngày 18-6-1972)
Nguồn : https://tuoihoandmore.blogspot.com
