TRƯỜNG CŨ - Trần Hữu Nghiêm

  

 Em về quê ngoại lúc trưa. Quê hương vẫn đẹp và nên thơ với hàng dừa soi bóng bên dòng sông. Dòng sông nhỏ chảy len lỏi theo những ruộng lúa xanh rờn và thôn xóm xa xôi với lũy tre xanh soi bóng lững lờ.

Em nghe náo nức vô cùng, mong cho mau đến căn nhà thân yêu với vòng tay trìu mến của ngoại. Bến đò không thay đổi lắm, cây đa to còn bên quán nước. Em bước lên một chiếc thuyền tam bản nhỏ. Thuyền rời bến, theo lượn sóng. Nước sông xanh với sóng lăn tăn vỗ vào mạn thuyền. Một vài đám lục bình xinh xinh trôi lờ lững, bông lục bình tim tím thật đẹp. Trí óc non nớt của em vẫn tự hỏi lục bình không có đất sao, mà lại trôi lênh đênh mãi...

Chuyến đò ngang đi chầm chậm. Em cho rằng dòng sông là hình ảnh của quê hương thiết tha nhất luyến nhớ người xa xứ khôn nguôi. Những buổi chiều nhạt nắng, sóng yên em ngồi nhìn cảnh quê in rõ trên dòng nước trong. Thỉnh thoảng vài lượn sóng làm nhạt nhòa hình ảnh, nhưng sau đó nó lại xuất hiện. Bức tranh quê hương dưới bóng nước này thật đẹp, thật nên thơ.

Đò cập bến em lại tung tăng bước lên. Nhà ngoại ở xa kia, quanh co trong con đường mòn đất đỏ, trong khu vườn thật nhiều cây trái. Nhà cổ kính, cây cột nhà to tròn, bóng lưỡng. Cái sân đất trước nhà để phơi lúa, nơi mà ngày xưa em chơi đùa với các đứa bạn dễ thương. Gốc nhãn bên hàng rào dâm bụt, ngũ sắc, hoa sói nơi gia đình em ngồi chơi dưới ánh trăng của một ngày rằm. Và còn cả khóm dạ lý hương xinh xắn tung hương ngào ngạt. Em bước vô nhà, ngoại ngồi ăn trầu ở bộ ván gõ kia. Em chạy đến ôm ngoại, vuốt ve những sợi tóc bạc. Ngoại mắng yêu:

- Chó con, làm gì kỳ vậy? Có để ngoại đi dọn cơm không. Tắm rửa thay đồ rồi ăn cơm, chó con.

Lúc còn bé ngoại đặt tên chị em của em bằng những cái tên quê mùa. Chị em là Gái Năm, em tên chó con. Em yêu tên này lắm, nó có vẻ bé bỏng, nũng nịu ghê. . Giờ chỉ có ngoại gọi như vậy thôi. Nghe gọi thế em có cảm tưởng như mình nhỏ bé lắm, trong vòng tay của ngoại.

Bữa cơm ấy thật giản dị, toàn những món mộc mạc của đồng quê. Tuy vậy em ăn vẫn thấy ngon vô cùng. Nước dừa vùng này thật ngọt, lại mềm uống vào hết cả mỏi mệt.

*

Buổi trưa em đi lang thang trong xóm. Trưa thật vắng, tre già kẽo kẹt bên đường. Nắng chiếu những đốm sáng lung linh trên mặt đường. Dừa sai trái uốn mình bên rạch. Tất cả đều đẹp và bình thản như xưa, không khí chiến tranh như cách biệt hẳn. Thôn xóm phơi mình dưới nắng quê, thứ nắng dìu dịu, nắng gợi nhung nhớ xa xăm.

Con đường cỏ may dẫn đến trường thơ ấu của em. Ngôi trường làng lặng lẽ vì nay là ngày lễ. Chung quanh trường là một hàng rào hoa ngũ sắc nhưng bị dây tơ hồng bao phủ. Trông xa như một loại dây leo vàng óng. Em bước lên thềm, bàn ghế vẫn như xưa. Những bộ bàn ghế làm bằng tre đơn sơ nhưng rất đẹp. Hình ảnh trường quê của các thầy đồ chỉ còn lại ở trường này, em hãnh diện như thế.

Trường quê nền bằng đất, cát trong lớp thật mịn, cứ như cát trên bãi biển thôi vì bước chân của bọn học trò làm chúng nát nhuyễn ra. Ngày xưa em hay hốt cát lên trang giấy vừa viết, dùng thay cho giấy thấm, nên có lần bị thầy khẻ tay vì tay bẩn. Em nhớ cô Mười, cô giáo lớp ba của em với những lần học trò làm bài không được, cô nói "Tức muốn độn thổ" rồi ra gốc cây trứng cá sau trường mà khóc. Thầy Năm hay khẻ tay đứa nào ngồi kiểu "ăn chè đậu" trong lớp.

 

Em chậm rãi ra sau trường. Xa xa là ngôi đình cũ nằm trên đồi cao, um tùm. Sân cỏ sau trường rộng, cỏ may xào xạc dưới chân. Mùa mưa đầu mùa, đất bỗng đỏ tươi lên dưới nắng. Sân cỏ này em đã từng xem hát đình với má, đánh vũ cầu với bạn và tập dợt dịp Tất Niên. Má vẫn nhắc hoài ngôi đình thiêng liêng với những ngày hội hè rộn rịp.

Đi thăm lại cây dừa nghiêng bên con rạch em tìm lại những kỷ niệm ấu thơ. Cây dừa này thật đặc biệt, oằn sát xuống mặt nước, vươn dài sang tận bờ bên kia như một cái cầu thiên nhiên. Chỗ ngồi này ngày xưa đã nhiều lần em ngồi đấy. Trưa hè ngồi đọc những bài đồng dao bên gốc dừa này, ăn gương sen và nhìn nước chảy lặng lờ. Em nghe nuối tiếc những ngày thơ ấu, nơi quê hương thân yêu này. Cây dừa đang mùa trái và sen nở khắp nơi. Những hoa sen trắng và hồng nở thanh khiết trên rạch. Hương thơm nhẹ nhàng thoang thoảng. Em với tay hái một gương sen. Sen ngọt bùi như hồi nhỏ. Bên kia con rạch, cau uốn mình trong gió, dừa xào xạc mãi như một bản tình ca quê hương vô tận.

Em trở lại trường bằng đường ngang qua ruộng lúa. Lúa trổ bông, hạt lúa sữa ngọt thơm tho. Ngôi trường thơ ấu của em đứng kia, nhỏ bé với ngói đỏ bên hàng dừa. Dừa cao với những lá thật dài, phất phơ theo gió...

TRẦN HỮU NGHIÊM     

(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 62, ra ngày 29-10-1972)

Nguồn : https://tuoihoandmore.blogspot.com