Cóc...
một con vật xấu xí, da xù xì với những mụt to nhỏ mà người ta thường
cho rằng nếu chẳng may đụng phải thì sẽ thành... những mụt cóc? Xin
thanh minh ngay là không phải đâu ạ! Không phải cóc... con mà chính là
cóc quả ; thứ quả nho nhỏ xinh xinh mà chắc chắn rằng chẳng vị độc giả
nam nữ nào lại chưa biết! Phải không các bạn?
Một
ngày đẹp trời nào đó, bạn có dịp về quê hương miền Tây ; bạn sẽ say sưa
ngắm những cây lành trái ngọt. Rồi lạc loài giữa vườn cam quít hay mận
đó, bạn bỗng khám phá một vài giống cây là lạ. Thân suông, to với cành
đầy lá kép, dài và thon thon như lá liễu. Tò mò, bạn nhìn lên tít trên
cao, ối chào! Những quả gì nho nhỏ, cuống dài đu đưa như những quả cau!
Bạn sẽ tíu tít hỏi chủ vườn? Thưa, cây cóc đấy ạ!
Lá
cóc non, nhấm nháp sẽ có một vị chua dịu đặc biệt! Lá này ăn kèm rau
sống với bánh xèo, các bạn sẽ biết! Quả cóc vừa lơn lớn nhưng hãy còn
non, hột chưa già và cứng cũng cho một khẩu vị khó quên. Lớp vỏ xanh gọt
hết, xơ hãy còn mềm, cho vị ngòn ngọt, chua chua!
Một
thời gian sau, cóc lớn hết cỡ, có thể to bằng nắm tay, nhà vườn sẽ dùng
lồng hoặc vợt trái cây hái xuống. Một cây cóc trung bình có thể cho vài
thiên cóc, sơ sơ cũng vài chục ngàn bạc. Nhưng thôi, ở đây chúng ta
chẳng nên bàn tới tiền bạc mà chi, chỉ nói đến những cái... đáng yêu của
cóc thôi, các bạn đồng ý chứ?
Tới
đâu rồi nhỉ? À, tới lúc cóc to hết cỡ, người ta hái đem bán! Lúc bấy
giờ, nếu các bạn kẹp tóc có dịp đi chợ với mẹ, sẽ thấy người ta "tàn
nhẫn" đổ từng đống to, toàn cóc xanh. Bạn sẽ thương hại lắm, ngồi xuống
mà cả, lượm một ít mang về nhà ngay!
Dọc
đường phố, bạn cũng thường thấy từng cô, từng bà quang gánh. Từng quả
cóc bị gọt trần, để lộ làn da vàng, bị xếp thứ tự trong chiếc thau nhôm
bóng loáng! Bên cạnh, một bát muối ớt đỏ tươi, hoặc một chén mắm ruốc ớt
bà Giáo Thảo (làm một chầu quảng cáo không công cho bà giáo đấy nhé!)
Từng quả cóc to, tỉa gọn gàng xinh như... một đóa hoa. Vốn yêu chuộng mỹ
thuật, bạn sẽ hỏi mang ngay một vài quả về nhà. Màu vàng của cóc, thêm
tí hoa muối đo đỏ, hay tí màu đen đen điểm giữa quả cóc, thế mới gọi
là... hòa hợp màu sắc!
Cầm
bịt cóc trong tay, cam đoan bạn sẽ thấy ngay sự lười biếng. Bạn chỉ
muốn có một chỗ ngồi nghỉ chân. Bạn sẽ nghĩ tới lúc được ngồi thoải mái,
ngắm nghía quả cóc. Thế là bỗng dưng bạn rảo bước và dù giữa trưa hè
nóng bức, tuyến nước bọt của bạn tha hồ... tiết tâm linh, khỏi nghe khát
tí nào cả!
Về
đến nhà, bạn sẽ vội vàng đi rửa tay, rửa mặt sạch sẽ rồi ung dung cầm
bịt cóc ra chỗ vắng vẻ (ý hẳn bạn là người ưa sự thanh tịnh, không muốn
nghe tiếng ồn ào của lũ em nhỏ!). Từ tốn, bạn nhẹ nhàng nhón từng cánh
hoa cóc, chấm tí muối ớt, cho vào miệng. "Ròn tan! Ròn tan!" Bạn sẽ gật
gù thích thú. Đang khoan thai thưởng thức, chợt nghe có tiếng léo nhéo
kêu gọi, bạn sẽ vội vàng cho hàm răng làm việc nhanh hơn, kẻo... mất
thời giờ! Nhưng mấy đứa em nhỏ đã bắt gặp quả cóc dễ thương! Đứa này một
tiếng, đứa kia một tiếng! Bạn đành ép lòng chia bớt, nhưng hẳn không
quên rầy rà: "Tụi bây con nít (!), ăn thứ này coi chừng bệnh đó nha...
Mẹ rầy ráng chịu v.v... và v.v..." Ôi! Buồn đến mấy phút! Bạn sẽ thầm
nhủ: Lần sau, ta sẽ thận trọng hơn chút nữa!
Nếu
bạn nào có bà ở quê lên, mang theo nhiều trái cây, trong đó có cóc? Ôi!
Sung sướng thay! Bạn sẽ ôm cổ bà, thương một phát. Bà cảm động làm sao,
bèn dành riêng phần cho bạn, nào mận, nào xoài, cam, quít, và cả dăm
bảy quả cóc to nhất. Bạn sẽ khệ nệ mang cất vào ngăn tủ bàn học, khóa
lại cẩn thận. "Cẩn tắc vô ưu" mà lỵ! Trong lúc mình đi học, đứa nào
phỗng tay trên thì hỏng!
Những
thứ quả nào dễ hư sẽ lần lượt chui vào bao tử bạn trước. Cho đến 3, 4
hôm sau, nhòm đến mấy quả cóc! Ôi, sao mà đẹp tệ! Da cóc vàng đều như
xoài chín, mùi cóc thơm... thanh thoát dễ chịu! Nâng niu từng quả lòng
nghe khoan khoái. Dao thật sắc, nhẹ nhàng gọt vỏ. Cóc chín không còn dòn
tan như lúc còn xanh mà mềm mềm, xôm xốp bên trong hột. Đưa răng cắn
nhè nhè, thịt cóc thơm, vị ngọt ngon đặc biệt! Không phải chỉ cái ngọt
ngào nồng nàn của xoài cát, không phải chỉ cái chua đáng yêu của thanh
trà, mà là một sự hòa hợp giữa hai vị đó. Khó mà diễn tả cho đầy đủ mùi
vị kỳ lạ của cóc chín. Ăn hết quả cóc mà dư vị và dư hương hãy còn phảng
phất! Phải không các bạn?
À! Hãy còn quên một chuyện. Cóc chín, bạn có thể làm confiture, ngon và lạ!
Cóc
chín vàng mềm, bạn sẽ gọt vỏ, chà vào rổ thưa cho cơm lọt xuống soong,
xơ và hột bị giữ lại bên trên. Cứ hai phần cóc, một phần đường bạn đem
"xên" nhỏ lửa. Đến khi cóc sền sệt, bạn đã có một thứ confiture độc đáo!
Đợi nguội, cho vào lọ. Mỗi sáng bạn lấy một miếng biscotte, phết vào ít
confiture cóc, ăn vào không thể chê được. Cứ như là... tây vậy! Cam
đoan ngon thật!
Cóc
ngon thật đấy các bạn ạ! Các bạn đồng ý chứ? Lại hấp dẫn nữa. Thành ra
các bạn kẹp tóc chớ nên mang nó vào lớp ; kẻo không tránh khỏi "hấp lực"
của nó. Để rồi thay vì ăn cóc, các bạn lại phải... ăn trứng đấy ạ. Mong
lắm thay!
UYÊN VŨ UYỂN
(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 130, ra ngày 1-10-1974)
