1.
Gió chiều thổi lành lạnh. Chú bé ngồi sát lại gần anh tìm chút hơi ấm từ
tấm thân còm cõi. Chốc chốc, một làn gió thổi qua, chú bé khẽ rùng
mình, quay sang anh:
- Lạnh quá anh há?
- Ờ, em ngồi xích vô đây sau cột đèn cho đỡ gió.
Chiều xuống, phố sắp lên đèn, nhưng chẳng thấy anh động tịnh gì, chú bé
tính hỏi anh tại sao nhưng lại thôi, vì thoáng thấy nét buồn đọng trên
gương mặt còn non choẹt nhưng đã sớm lo âu của anh. Giờ này như thường
lệ, anh cậu bé đã chuẩn bị dọn về. Nói chuẩn bị cho xôm vậy thôi, chớ
thật ra cả gia tài của hai anh em cậu chỉ gồm có một chiếc bơm xe đạp cũ
rích, đen xì; một chiếc ghế xếp cũng cáu bẩn như mọi thứ khác của anh
em nó; một thau nhôm móp méo cũng cũ kỹ không kém; và một thùng đồ
nghề vá ruột xe đạp, xe Honda của ba để lại. Anh sẽ sai cậu bé bưng thau
nước đen kịt những bụi bặm ra cống đổ, trong khi thu xếp đồ nghề vô
thùng, kiểm tra coi còn thiếu món nào không. Tất cả công việc chỉ mất
chừng năm phút, rồi anh thì khệ nệ ôm ghế, ôm thùng, cậu bé thì kéo lê
chiếc bơm; còn cái thau thì cậu bé đội ụp lên chiếc đầu trọc loe hoe vài
sợi tóc cứng như rễ tre của mình, giả làm nón, miệng không ngừng nghêu
ngao:
- Cô dâu chú rể đội rế trên đầu qua đầu cầu té ùm xuống sông cái “chủm”!
Hai anh em sẽ bước xiêu vẹo vào hẻm, chiếc bóng thằng anh đè lên chiếc
bóng nhỏ hơn bên cạnh, như muốn bảo vệ, che chở. Mà thật vậy, kể từ khi
cha lâm bịnh nặng qua đời, anh chú dường như đã trở thành trụ cột trong
gia đình, chỉ sau một đêm. Mọi việc trong nhà đều do một tay anh lo
liệu, một thằng bé chỉ 12 tuổi đầu, mới hôm qua còn cắp sách tới trường,
còn chơi đá banh, đá cầu với lũ bạn. Đã nghèo còn gặp cái eo, một tuần
trở lại đây, mẹ chú bé cũng trở bịnh nặng, không đi bán hàng được. Đôi
quang gánh bị xếp xó, nằm chỏng trơ trong góc nhà, y như chủ nhân vậy.
Bà cứ co ro nằm đó, chờ con về hâm lại chút cháo, và đút cho ăn rồi uống
thuốc. Nhưng chờ mãi chẳng thấy chúng nó đâu, bà lơ đãng nghe tiếng mấy
con thạch sùng chắc lưỡi cho quên cơn đau như xé lồng ngực.
Tuần trước thằng em đã năn nỉ ỉ ôi, vòi vĩnh mẹ nào mua bánh, nào mua
đèn để nó đi rước quanh xóm vui chơi cùng chúng bạn. Bà đã phải thề sống
thề chết nó mới chịu để bà yên, thôi không phụng phịu mè nheo nữa.
Nhưng oái oăm thay, hôm sau bán hàng về sớm, bà đã ghé chợ mua ít thịt
heo trong chợ chiều, định bụng sẽ kho tộ cho con ăn đỡ thèm. Nhưng căn
bịnh lao quái ác đã không buông tha cho bà, lại quay trở lại hành hạ
bà chiều hôm đó, lúc bà đang cần sức khỏe nhất. Bà nhìn bụm máu tươi
trong lòng bàn tay của mình mà than trời trong bụng. Thằng em vừa tựu
trường. Nó cần đồng phục mới, lại còn bao nhiêu tiền sách vở, viết mực,
giày dép phải lo nữa ..May là thằng anh đã tự nguyện xin nghỉ học để đỡ
đần cho bà, nếu không bà cũng chẳng biết nhờ cậy ai. Nhìn thằng anh mới
bé xíu mà đã phải lăn xả vào đời lo miếng cơm manh áo cho gia đình, bà
ứa nước mắt, nghĩ thầm, giá như ba nó còn sống thì mẹ con bà đâu tới nỗi
phải chạy ăn từng bữa như vầy. Đã vậy ngày mai lại là tết Trung thu
rồi. Tiền thuốc men còn chưa xoay sở được, lấy đâu ra mua đèn, mua bánh
cho con, nhất là thằng em. Mới tám tuổi đầu, thằng bé thèm ăn bánh nướng
bánh dẻo, thích chơi rước lồng đèn với mấy đứa trẻ bằng tuổi trong xóm,
cũng con nhà lao động như nó. Nhìn mắt nó sáng lên khi tả cho bà nghe
những chiếc lồng đèn đủ màu xanh đỏ treo ngoài phố rực rỡ thế nào dưới
ánh đèn chớp tắt, những chiếc bánh nướng hình con heo bé tí đựng trong
những chiếc hộp dài nắp bằng thủy tinh. Nó vừa kể mà nước miếng vừa nhểu
xuống khiến bà mủi lòng, vội ôm con vào lòng mà xoa đầu dỗ dành,
- Rồi má sẽ mua cho con, má hứa. Con muốn cái giống gì cũng có…
2.
Có người khách thắng xe cái kít vào lề đường. Ông khách trung niên ăn
vận tươm tất, trông có vẻ khá giả. Anh chú bé chạy ngay ra đón , miệng
tươi cười niềm nở, đánh rơi đâu mất nỗi buồn còn vương trong mắt phút
trước.
- Chú vá xe ạ?
Người đàn ông dựng xe lên lề, chưa vội trả lời mà còn lo đỡ đứa con
xuống. Cô bé gái tay cầm ba, bốn chiếc lồng đèn trung thu, cô chừng tám
tuổi, khoảng tuổi chú bé, tóc buộc đuôi ngựa, bận chiếc đầm ren hồng,
hồng như đôi má cô bé vậy. Chú bé ngồi cạnh thùng đồ nghề, len lén nhìn
cô bé con nhà giàu kia, mặt xịu xuống, không dám nói năng gì. Trong khi
anh chú vá xe thì chú lăng xăng phụ anh, mắt vẫn thỉnh thoảng liếc nhìn
những chiếc đèn trung thu một cách thèm thuồng. Ôi những chiếc đèn giấy
bóng kiếng sơn đủ màu sắc mới đẹp làm sao. Có cái hình con cá, con rồng,
những chiếc kia thì lại hình con bướm, tàu thủy, lại đính cả những tua
rua trông thật sặc sỡ. Chắc là mắc tiền lắm. Ước gì mình có được một
cái để đem khoe mấy đứa bạn tối mai nhỉ! Cô bé tiểu thơ đứng chớ không
ngồi, sau khi đã từ chối chiếc ghế xếp đen thui mà anh chú đã bưng ra
mời. Chú bé nhúng cái ruột xe vào trong thau nước, dò tìm lỗ lủng sủi
tăm, mắt thỉnh thoảng vẫn liếc nhìn thèm muốn về mấy cái lồng đèn đang
phất phơ theo cơn gió chiều toòng teng trên cánh tay trắng hồng, bụ bẫm
của cô bé.
3.
Chiếc xe Honda đã được vá xong. Anh chú gần như nhảy chồm chồm đè lên
chiếc bơm để đưa hơi vào chiếc ruột xe, hai chiếc xương quai xanh nhấp
nhô theo từng cử động, lộ hẳn ra dưới tấm áo rách. Chú bé đứng bên cạnh
anh, mặt cúi gầm, buồn bã, bỗng giựt mình vì có một bàn tay ai thật dịu
dàng đang xoa lên chiếc đầu trọc của chú, khiến chú tưởng đó là bàn
tay người mẹ đang bịnh hoạn nằm nhà.
- Con có đi học hôn? Con học lớp mấy rồi?
Câu hỏi của người khách vá xe tốt bụng cắt đứt giòng suy nghĩ. Chú bé vội trả lời:
- Dạ thưa chú, năm nay con lên lớp ba ạ.
- Vậy là bằng với con chú rồi. Nó cũng học lớp ba đó. Con tặng bạn một cái lồng đèn đi con. Mình con chơi chi nhiều.
Thì ra nãy giờ ông khách ngồi chờ xe vá đã để ý thấy cậu bé con nhà
nghèo nhưng siêng năng, giỏi giang, phụ anh vá xe. Cậu bé lộ rõ niềm ước
ao có được một chiếc đèn trung thu qua cặp mắt tròn to ngây thơ nhưng
đã sớm biết buồn của trẻ em con nhà nghèo, chốc chốc lại ngó mông những
chiếc đèn lồng đỏ xanh trông thật thích mắt. Trong khi con bé con ông vô
tư hồn nhiên sống trong nhung lụa, một lúc ông mua cho con bốn năm
chiếc đèn cũng chẳng nhằm nhò gì. Vốn tính chiều con, ông sẽ mua cho con
nhiều, nhiều những đèn lồng khác nếu chẳng may nó làm cháy, rách chiếc
này, trong khi cậu bé con nhà nghèo này không còn cha để sắm cho. Ông
vừa gỡ lấy chiếc đèn tàu thủy trên tay con vừa ôn tồn nói:
- Ba sẽ mua cho con nhiều đèn lồng đủ màu khác cho con chơi, còn bây giờ
mình tặng bạn chiếc đèn này, để Trung thu bạn cũng có mà chơi nữa, con
chịu không?
4.
Thằng anh móc hết tiền trong túi trên túi dưới túi trong túi ngoài ra
đếm. Nó trải nắm tiền lên những viên gạch lát vỉa hè, tay vuốt cho phẳng
phiu những tờ tiền vo tròn, nhàu nhĩ, nhẩm đếm trong miệng:
- Hai chục, ba chục, bốn lăm, sáu chục, chín chục, một trăm...
Nó khẽ reo lên trong bụng:
- Ôi vậy là đủ tiền mua thuốc cho má rồi!
Thằng em nó đang mải mê ngắm nghía, mân mê chiếc đèn lồng hình tàu thủy
bằng giấy bóng kiếng xanh dương, vẽ thêm những hình họa sặc sỡ đủ màu,
lại đính thêm bông tua rua màu vàng mà ông khách nhân hậu vừa tặng. Mắt
cậu bé ánh lên niềm vui rạng rỡ, miệng liếng thoắng không ngừng:
- Ông khách tốt bụng quá anh hén?
Thằng anh mỉm cười nhìn em mãn nguyện, trìu mến nói:
- Thôi mình dọn về đi em. Còn phải hâm cháo cho má, rồi anh còn đi mua
thuốc nữa. Má hết thuốc rồi. Dư tiền anh sẽ mua cho em bánh nướng hình
con heo, em chịu hôn?…
Thơ Thơ
(Bút nhóm Hoa Nắng)
.jpg)
