Thứ Hai, 16 tháng 4, 2018

NHỮNG NGỌN LỬA DẦU HỎA ĐẦU TIÊN TẠI V.N. - Phí Lê Sơn


Sáng nay gió thổi nhẹ. Mặt biển chỉ hơi gợn nhưng nước biển trong và xanh ngắt. Ánh nắng buổi sáng chưa đủ nóng để có thể mang đi những đám sương mù còn vất vưởng trên mặt biển. Mọi người trên giàn khoan Ocean Prospector đều đang bận rộn với công việc. Kẻ lo khuân vác dọn dẹp các ống khoan, kẻ lo sửa soạn những dụng cụ thí nghiệm, kẻ lo kiểm soát các bộ phận máy móc. Tất cả đều chuẩn bị sẵn sàng để thí nghiệm lưu lượng sản xuất của giếng Dừa I-X vào ngày hôm nay, ngày 23-10-1974.

Trên ngọn tháp của giàn khoan, mọi người cũng đang bận rộn kiểm soát lần chót các hệ thống thí nghiệm sản xuất. Ống sản xuất đi từ lòng đất lên, đang nhịp nhàng lên xuống theo nhịp của sóng biển. Dầu, hay nói đúng hơn là dầu thô, nước và khí thiên nhiên, từ trong lòng đất sẽ theo ống nầy để lên trên mặt đất. Sau khi đi qua hệ thống “van”, cả ba chất cùng được dẫn vào một “hệ thống phân đoạn ba trạng tướng” (three phase separator). Tại đây, hỗn hợp dồn khí, nước sẽ được phân đoạn thành ba phần riêng biệt : dầu, khí và nước.

Thông thường, nếu sản xuất ở trên đất liền, dầu và khí sẽ được dẫn vào các bồn chứa và nước được thải đi. Tuy nhiên ở ngoài biển, việc tồn trữ dầu và khí không phải là chuyện dễ dàng và đơn giản chỉ vì một lý do duy nhất là không có bồn chứa. Chính vì vậy mà dầu và khí phải được đốt đi nếu không muốn (mà đương nhiên là không muốn) đổ chúng xuống biển để làm ô nhiễm cả vùng biển.

Tất cả mọi người đều sẵn sàng, hồi hộp nhìn về phía “loa đốt”., nơi dầu và khí sẽ được phun ra để đốt. “Bù… ùm”, một ngọn lửa tung lên gầm thét. Đồng hồ chỉ chin giờ đúng. Ngọn lửa dầu hỏa đầu tiên ở Việt Nam phải chăng là đây? Không, đây chỉ là ngọn lửa đang đốt chất dầu Diesel được cho vào lòng giếng từ trước. Tuy nhiên, “van” đã mở, ống sản xuất đã thông suốt. Hỗn hợp dầu, khí, nước chắc chắn giờ này đang rời lòng đất nóng bỏng để đi lên mặt đất. Mọi người đều chăm chú nhìn vào chiếc ống cao su nhỏ được nối với hệ thống “van”, một phần những chất trong lòng giếng chảy lên sẽ đi qua ống cao su này để kiểm soát. Một dòng nước đục ngầu, sền sệt chảy ra. “Vẫn còn là bùn”, một người trong bọn nói thế. Phải, đây vẫn chỉ là bùn khoan đã xâm nhập vào trong lòng đất từ khi đào giếng. Ngọn lửa ở loa đã ngừng cháy vì không còn gì để cháy nữa cả. “Ê nó lên rồi”, một người kêu lên mừng rỡ. Trong dòng dung dịch chảy ra từ ống cao su xuất hiện những giọt dầu bóng loáng. Mọi người chăm chú nhìn những giọt dầu lấp lánh mà lòng đầy bồi hồi rung cảm. Nhìn những giọt dầu hỏa thực không có gì là lạ cả nhưng sao người ta cảm thấy xúc động vô cùng. Có lẽ nỗi vui mừng này còn lớn hơn nỗi vui mừng khi nhìn chiếc trứng chim cút từ từ nứt rạn và con chim bé nhỏ lách đầu chui ra vào thời mà “chim cút” thịnh hành và đắt giá trước đây.

Từ miệng “loa đốt”, một dòng dung dịch đục ngầu đang phun ra và rơi xuống mặt biển. Đây chỉ là dung dịch nước bùn, chỉ trong chốc lát nước bùn đục ngầu đã tan biến vào lòng đại dương xanh ngắt. Có tiếng loa từ trên tháp khoan vọng xuống kêu gọi mọi người tránh xa loa đốt vì sắp sửa phun dầu và khí ra. Tiếng kêu gọi bằng Nhật Ngữ và sau đó Bằng Anh Ngữ.

Liền sau đó, những giọt dầu hỏa đầu tiên của Việt Nam đã thực sự được phun ra. Ngọn lửa vẫy vùng, cuồn cuộn gào thét. Từng cuộn khói đen ngòm bốc lên rồi kéo dài ra, tạo thành một luồng khói kéo lê thê trên mặt biển. Những luồng hơi nóng tạt vào những người đứng gần đó khiến họ phải rút lên tháp khoan. Dù vậy, nơi đây hơi nóng vẫn còn hắt lên nóng hổi. Mặt người nào người nấy đều đỏ hồng vì hơi nóng.

Chiếc tàu yểm trợ của giàn khoan Ocean Prospector lúc này cũng đã túc trực ở gần phía loa đốt để sẵn sàng tiếp cứu trong trường hợp có gì nguy hiểm xảy ra. Chiếc tàu của Hải Quân Việt Nam có nhiệm vụ bảo vệ cho giàn khoan này đang lướt sóng từ xa tiến tới gần. Tới một khoảng cách an toàn chiếc tàu Hải Quân ngừng lại. Bên hông tàu xám lố nhố các bóng người, tuy không thấy rõ nhưng ai cũng hiểu đó là những chiến sĩ Hải Quân của Việt Nam Cộng Hòa. Chắc họ đang phân vân không biết chuyện gì xảy ra ở bên này. Chiếc tàu yểm trợ của giàn khoan đang tiến lại gần và đậu cạnh chiếc tàu Hải Quân. Chắc họ đang giải thích cho nhau nghe về ngọn lửa đang lồng lộn ở đây. Giờ đây chắc chắn đã có thêm những người Việt Nam có cùng một tâm trạng khi được tận mắt thấy ngọn lửa dầu hỏa đầu tiên của nước mình. Những người Việt Nam có mặt tại đây chắc chắn là rất khó khăn để có thể viết ra được tất cả những tâm trạng của mình lúc này.

Chiếc van được đóng lại, ngọn lửa dầu hỏa cũng thu nhỏ lại và tắt ngấm. Việc thí nghiệm sản xuất sơ khởi đã hoàn tất. Mọi người lại bắt tay vào việc, sửa soạn mọi dụng cụ cần thiết để có thể thực hiện việc thử nghiệm chính thức vào buổi chiều.

Bữa ăn trưa diễn ra vội vã, mọi người đều nôn nóng về việc thử nghiệm chính thức. Đúng 15 giờ chiều, ngọn lửa dầu hỏa lại bắt đầu lồng lộn gầm thét giữa đại dương. Từng cụm khói đen vẫn thi nhau bốc lên. Màu khói đen là dấu hiệu của dầu nhiều hơn là khí thiên nhiên. Như vậy là chúng ta đã có dầu và ngọn lửa dầu hỏa dài như thế kia lại còn chứng tỏ chúng ta có nhiều dầu là đằng khác. Chúng tôi đi quan sát bộ phận ghi nhận áp suất trong lòng giếng và rồi lại xuống xem xét hệ thống phân đoạn ba trạng tướng để ghi nhận các kết quả về lưu lượng của dầu và khí sản xuất. Chúng tôi mở một van phụ của hệ thống phân đoạn để lấy dầu ra. Một dòng dầu đen chảy ra và bốc khói vì còn nóng. Việc đo tỷ trọng của dầu đã được thực hiện và ghi nhận. Lưu lượng của giếng cũng thật khả quan : mỗi ngày sản xuất được 1514 thùng dầu và 5,8 triệu “bộ” khối (1514 BOPD, và 5,8 MMCF). Tỷ trọng của dầu được ghi nhận là 390 API hay tương đương với 0,83. Đây là một loại dầu nhẹ và do đó sẽ đắt giá hơn. Những kết quả thật là khả quan và chắc chắn sẽ đưa tới một điều mà trước đây vài năm chưa ai dám nghĩ tới : Việt Nam là một quốc gia sản xuất dầu hỏa.

Chiếc loa đốt vẫn đang khạc lửa, ngọn lửa vẫn mạnh mẽ, hùng dũng lồng lộn như con rồng lửa ở giữa biển khơi. Cuộc thử nghiệm chính thức thường kéo dài lâu. Một vài người công nhân đang phải dùng những chiếc vòi rồng để phun nước làm nguội những dụng cụ máy móc chung quanh. Chiếc tàu yểm trợ vẫn đang ở tư thế sẵn sàng tiếp cứu. Nhiều đám mây bay đến và làm mưa rơi nhẹ, gió cũng thổi nhiều không hiểu có phải vì ảnh hưởng của sức nóng do ngọn lửa dầu hỏa sinh ra hay không? Nhìn luồng khói đen dài lê thê đang ép mình trên mặt biển dưới cơn mưa nhẹ, mọi người đang nghĩ đến một tương lai tươi đẹp. Ngọn lửa dầu hỏa này chính thực như là một ánh đuốc bất ngờ hiện ra soi sáng và dẫn đường cho người dân Việt Nam vậy.


Phí Lê Sơn       
M. Sc. Kỹ Sư Dầu Hỏa


VỀ BÀI

NHỮNG NGỌN LỬA DẦU HỎA

Bài này TH xin phép trích trong Nguyệt San Quản Trị Xí Nghiệp số 4, tháng 10-1974. Tác giả, Kỹ Sư PHÍ LÊ SƠN, là người Việt Nam duy nhất có mặt trên giàn khoan Ocean Prospector trong suốt thời gian thử nghiệm.



(Trích từ tạp chí Tuổi Hoa số 233, ra ngày 1-4-1975)




Nguồn : https://tuoihoandmore.blogspot.com