Nhỏ
bằng đầu kim gút, hoặc lớn như một chiếc đĩa ăn ; từ hàng ngàn thước
cao trên Hy Mã Lạp Sơn quanh năm tuyết phủ, xuống đến các hang động sâu
trong lòng đất, đâu đâu cũng có loài côn trùng 8 chân sinh sống. Trên
mặt địa cầu người ta ước lượng có đến gần trăm ngàn giống nhện, nhưng
các nhà côn trùng học chỉ mới đặt tên được khoảng hơn 30.000 giống mà
thôi. Giống nhện bạn thấy ở hình bìa sau kỳ này có tên khoa học là Argyroneta Aquatica, một giống nhện nước chỉ thấy sống ở Âu và Á Châu. Như thế chúng lại phải có một cái tên Tàu : Thủy tri thù. Ta gọi nôm na là con nhền nhện nước.
Gần
trọn cuộc đời giống nhện này ở sâu dưới đáy nước nhưng tạo hóa lại
không ban cho chúng một bộ máy hô hấp của loài cá. Có lẽ vì chúng là nhện,
dù là nhện nước chăng nữa! Vì thế, rất lâu trước loài người, chúng đã
biết tạo một thứ bình lặn và "chuông lặn" tích trữ không khí, để thở,
sống và sinh con đẻ cái trong đó.
Trước
tiên chúng phải tạo một tấm màng rất kín và không thấm nước. Các góc
được kết thêm sợi tơ rồi buộc chặt vào những cọng cỏ chung quanh đó. Căn
nhà như thế đã thành hình. Công việc đó tuy vất vả – trong khi làm chúng phải mang "bình lặn cá nhân" : một chiếc bong bóng nước bao lấy bụng dưới và các khí khổng –
nhưng dầu sao việc chăng tơ cũng là nghề của chàng. Giai đoạn cam go
nhất là đây : "bơm" căn nhà cho đầy không khí. Nó từ dưới đáy phóng lên
mặt nước. Đà phóng sẽ tạo những bọt nước ở trên mặt, và nó chộp lấy một
bọt cái, giữ gọn trong hai cái chân đầy lông (xem hình trên) rồi lập tức
lặn xuống thả vào dưới đáy màng. Công tác này phải thực hiện nhiều lần
cho đến khi căn nhà của nó đầy không khí phồng lên như một quả chuông
úp. Vậy là tổ ấm hoàn tất, chúng đã có nơi ăn, ngủ và sinh con đẻ cái.
Lâu lâu chúng lại phải xả hết lớp không khí không còn dùng được nữa để
thay bằng một lớp không khí mới.
Như
các bạn thấy đó, căn nhà của anh chàng thật mỏng manh. Một anh hàng xóm
rắn mắt : Một chú ốc, một con cá lớn hay bất cứ thủy vật nào cũng có
thể vô tình hay cố ý đi qua khều nhẹ một cái là căn nhà của anh chàng
"nổ" tung ngay tức khắc. Vì thế ngoài thời gian săn mồi (các chú cá con,
sâu bọ v.v...), suốt đời anh chàng cứ phải vật lộn với những chiếc bong
bóng không khí. Vất vả thay giống Thủy tri thù!
SONG THẤT
