Tôi đẩy cửa bước vào, Na đang lui cui ở góc nhà, vẫn không hay biết.
Tôi rón rén đến sau lưng Na, đưa tay bịt mắt em. Na giật bắn người rồi
kêu lên:
– Ai vậy?
Tôi khúc khích cười. Na phụng phịu:
– Chị Nguyện hé? Em biết ngay cơ.
Tôi buông tay ra, bế xốc Na lên, hôn vào hai má phinh phính của em.
Na là em họ tôi. Ba tôi với má Na là anh em ruột. Nhà tôi nghèo, nhà
Na còn nghèo hơn. Cũng bởi lẽ đó nên hai gia đình thật thương yêu nhau. Na
lên bảy, học lớp tư. Trong số tám anh chị em Na, tôi yêu Na nhất. Ba Na
đã gục ngã ở chiến trường từ mấy năm nay. Hai anh lớn của Na phải gửi
nội tôi nuôi. Má Na phải chật vật lắm mới nuôi nổi sáu đứa con ăn học.
Cô tôi lận đận suốt từ thuở lấy chồng đến giờ. Gia đình tôi tuy hết lòng
thương cô mà cũng chỉ giúp đỡ được chút ít. Hằng ngày cô gánh rau muống
ra chợ bán, đi từ sáng sớm đến sẫm tối mới về. Ba tôi chỉ là một viên
tùy phái, mẹ tôi bán tạp hóa, cũng phải nuôi cả một đàn con, lấy đâu
giúp đỡ cô tôi. Chỉ có tình thương thì rất nhiều. Hai gia đình vẫn đi
lại luôn.
Na ôm cổ tôi, cái miệng xinh xinh mấp máy:
– Chị Nguyện đi đâu đó?
– Chị qua chơi với Na. Na cho chị chơi với đi. Na đang làm gì thế?
Na tuột xuống đất, buồn buồn đáp:
– Em chơi… búp bê với chơi bán hàng.
– Búp bê của Na đâu?
Na đỏ bừng mặt, ngượng nghịu nhìn tôi, không nói. Tôi kinh ngạc thấy
em như chực khóc. Em muốn giấu tôi điều gì? Có bao giờ em giấu tôi điều
gì đâu? Tôi đưa mắt nhìn vào góc nhà. Na hoảng hốt cúi nhanh xuống, chụp
vội cái gì đó không biết, rồi giấu vào trong áo, mắt len lén nhìn tôi.
– Na! Em làm sao thế? Nào, đưa chị xem cái gì nào.
Tôi túm lấy tay Na, định kéo, nhưng Na kêu thét lên:
– Em không biết đâu! Buông em ra, chị Nguyện!
Tôi chùn lại nhưng làm mặt giận:
– Ờ há, Na không thương chị há. Thôi chị đi về đây. Na ghét chị rồi mà. Ờ há, Na vậy đó há.
Na mếu máo làm tôi thương quá.
– Không phải mà.
– Không? Chứ sao Na chả chịu cho chị coi cái… gì giấu giấu đó.
Na rơm rớm nước mắt:
– Mà chị không được “phít” em ra kia đấy.
Tôi mỉm cười, giơ ngón tay út ra. Em cũng bắt chước và chúng tôi
ngoéo tay. Xong Na lôi trong áo ra một ve dầu khuynh diệp Bác sĩ Tín đã
cạn khô bên ngoài bọc bằng tấm giấy màu xanh lơ được cắt theo hình dáng
cái áo dài.
– Đây này.
– Cái gì vậy?
Na òa lên khóc nức nở. Tôi thêm ngạc nhiên. Tôi bế em, dỗ em mãi em mới chịu nín rồi thổn thức nói:
– Chị Nguyện biết không? Em lấy chai dầu này, em “lụm” ngoài ngõ, làm
búp bê. Tụi con Hồng, con Dung cứ chế nhạo em mãi. Chúng nó vất búp bê
của em xuống đất rồi còn lêu lêu con búp bê què, búp bê gì mà không có
tay chân. Em sợ chị Nguyện cũng nhạo em, em… giấu.
Na nói đứt quãng vì nghẹn ngào. Tôi xót xa cầm “con búp bê” của em lên, nâng niu, âu yếm. Tôi vuốt tóc em, thì thầm:
– Na đừng buồn nữa nhé. Chị yêu Na, chị không chế nhạo Na đâu. Cho chị chơi búp bê với nhé.
Na lùi xa tôi, mở to đôi mắt ngây thơ, ướt đẫm:
– Chị Nguyện thích con búp bê này hở? Nó đâu có đẹp gì. Con Hồng có
con búp bê kêu oe oe. Chị Nguyện biết không, chỉ phải ấn vào bụng nó là
nó kêu liền hè. Tóc nó vàng như râu ngô ấy, dễ thương ghê lắm cơ. Còn
con Dung nó có con búp bê biết bò. Có cái chốt ở bụng á, xoay xoay độ
chục vòng là bò được. Mà lạ ghê chứ, khi nào xuống bực cấp là nó quay
lại, không ngã đâu chị Nguyện ơi. Ba nó mới mua.
Na nói “ba nó mới mua” và hạ thấp giọng xuống. Tôi thầm đoán em đang
nhớ tới ba. Tội nghiệp cho Na quá. Tôi hỏi em thật thương yêu:
– Na có thích được con búp bê như thế không?
Hỏi xong tôi ân hận ngay. Tôi kiếm đâu ra tiền để mua cho em tôi. Giá
sáng sáng mẹ tôi cho tiền quà thì còn để dành được. Cứ năm giờ rưỡi,
chị Lăng tôi thức dậy nấu một nồi cơm to cho cả nhà. Đứa nào không ăn cứ
việc vác cái bụng lép kẹp đi học.
Tôi càng ân hận hơn khi Na yêu quí của tôi sáng rỡ đôi mắt:
– Thích chứ chị Nguyện. Mà con búp bê có chân, có tay, nhắm mắt mở
mắt ấy. Nhưng em thương con búp bê này ghê đi thôi. Nó cũng nghèo như
em, chị Nguyện nhỉ? Nếu em giàu, em may áo vải cho nó, mặc áo giấy chóng
rách lắm cơ chị Nguyện.
Tôi ậm ừ, tâm trí còn bận len lỏi vào các tiệm đồ chơi. Bên tai tôi vẫn thoang thoảng tiếng Na thủ thỉ kể chuyện búp bê.
*
Tôi vẫn chưa có tiền để mua búp bê cho Na. Hai chị em vẫn chơi con
búp bê ve chai. Tôi kiếm ít vải vụn may áo cho nó. Na thích làm cô giáo,
bắt búp bê làm học trò. Na dạy cho búp bê học:
“Em còn bé
Học lớp năm
Em học chăm
Thầy khen thưởng”
Học lớp năm
Em học chăm
Thầy khen thưởng”
Rồi Na nhắm mắt, bốc một trong mười mẩu giấy nhỏ có đánh số để cho
điểm. Cứ được mười cột điểm thì cộng sổ một lần. Được trung bình là 8
phẩy thì đứng nhất, trên 7, 50 đứng nhì… Với trí tưởng tượng, em cho búp
bê vui buồn như một người thật. Em cũng hờn giận búp bê nếu rủi kỳ cộng
sổ búp bê “học kém”.
Đối với tôi, tuổi hồn nhiên, thơ dại không còn tuyệt đối nên búp bê
của Na chỉ là một cái vỏ ve dầu khuynh diệp Bác sĩ Tín, không hơn, không
kém. Nhưng Na nhìn nó với đôi mắt dịu dàng, âu yếm khôn cùng.
Hôm nào tôi đến chơi, Na cũng đem khoe:
– Chị Nguyện biết không, búp bê của em hôm nay học bài được… cô giáo cho tới 10 điểm. Ghê chưa.
– Chị Nguyện biết không, hôm nay em đi học về muộn, chưa kịp “nấu
cơm” cho búp bê, nó đói meo, nó dỗi, nó khóc, nó đòi “phít” em ra đó.
Chị Nguyện vào mà coi, cái mặt nó xệ xuống thấy ghét chưa nào.
Trò chơi hồn nhiên của Na làm tôi vui lây. Em tôi dễ yêu quá. Tôi yêu
Na hơn cả yêu các em ruột của tôi nữa. Tôi nhìn Na săn sóc búp bê của
em, lòng vô cùng cảm động. Đôi mắt Na nhìn búp bê như đôi mắt mẹ tôi vẫn
nhìn chúng tôi, bàn tay Na vuốt ve búp bê cứ in hệt bàn tay chị Lăng
tôi xoa tóc em bé tôi ở nhà.
Cho mãi đến sau Tết, tôi mới có tiền để mua quà cho Na. Con búp bê
tôi mua cũng không được đẹp lắm, loại thường, nhưng tôi biết em sẽ thích
thú vô cùng. Tôi tưởng tượng đến đôi mắt sáng rỡ những vui mừng của em
mà run lên. Tôi bỏ thêm hai ngày để may cho búp bê ít quần áo. Tôi may
vụng về quá nhưng tôi gửi hết yêu thương vào đó.
Tôi đến Na lúc em học chưa về. Ở góc nhà, con búp bê vẫn nằm ngủ chờ
chị Na về “nấu cơm” cho ăn. Giường của búp bê là một cái hộp giấy lớn,
trên trải khăn tay rộng của tôi cho.
Tôi cầm con búp bê ve chai lên, nhẹ nhàng đặt con búp bê mới mua
xuống. Tôi đứng yên nhìn con búp bê xinh xắn nhắm mắt như ngủ, miệng hé
cười. Chắc chắn Na sẽ reo lên, sẽ nhảy tung ta, tung tăng, sẽ ôm con búp
bê đi khoe má, khoe anh chị, khoe khắp xóm. Em tôi sẽ không còn sợ con
Hồng, con Dung chế nhạo nữa. Tôi nghe lòng hân hoan vô bờ. Tôi phải giấu
biệt cái ve dầu cũ này đi mới được. Tôi sẽ kể cho em nghe rằng bà Tiên
Nhân Ái đã thưởng em chăm học, ngoan ngoãn bằng cách dùng chiếc đũa
nhiệm mầu biến hóa cái ve chai lọ lem thành con búp bê mũm mĩm, xinh xắn
như một nàng công chúa. Na sẽ không tin tôi kể đâu, nhưng Na sung
sướng, thế là đủ.
Tôi xuống bếp giúp em Hà làm cơm chiều. Cái ve dầu khuynh diệp tôi
ném qua cửa sổ. Nó rơi trúng hòn gạch, vỡ thành những mảnh nhỏ. Gió thổi
bay cái áo giấy.
Chặp sau có tiếng dép vào nhà. Đoán Na đã đi học về, tôi lén nấp sau
kẹt cửa, nhìn lên nhà trên. Na đặt chiếc cặp lên bàn, mắc mũ lên tường
rồi đi ngay đến chỗ “giường” búp bê. Quả như tôi nghĩ, Na kinh ngạc kêu
lên:
– Ủa!
Rồi Na ngây người ngắm con búp bê mặc áo đầm nylon hồng nhạt. Na ôm búp bê vào lòng rồi chạy xuống bếp, gọi ơi ới:
– Chị Hà này, chị Hà ơi! Con búp bê ở đâu thế?
Hà ngừng tay, nhìn Na. Hà cũng ngạc nhiên không kém, nhưng cô bé nghĩ ra ngay:
– Ơ! Chắc của chị Nguyện đó à. Chị Nguyện nấp kia kìa.
Na tìm thấy tôi, níu tay tôi hỏi rối rít, tôi trả lời không kịp. Na
ngắm nghía con búp bê với đôi mắt sáng rỡ như tôi đã hình dung. Chợt Na
nhớ tới con búp bê ve chai, em hân hoan nói:
– Để em cho con búp bê này làm búp bê chị, nó lớn gấp ba con búp bê nhỏ của em. Chị Nguyện chờ em nhá.
Na tung ta, tung tăng nhẩy lên nhà. Tôi chưa kịp kể chuyện bà Tiên Nhân ái với chiếc đũa nhiệm mầu. Na trở xuống ngay sau đó.
Tôi đang cười với Hà. Na tủm tỉm hỏi:
– Chị Nguyện giấu con búp bê của em đâu. Đưa em chứ.
– Chị… vất rồi.
Na nhăn mặt tức khắc.
– Sao lại vất đi. Của em mà. Chị Nguyện kỳ ghê a, của người ta mà vất
đi. Chị Nguyện không biết hở, em thương nó lắm chứ bộ. Em không biết
đâu, đi “lụm” lại cho em.
– Chị quăng ra cửa sổ, vỡ rồi!
Tôi e dè nói.
Thế là Na há miệng ra, rồi Na bật khóc ngon lành. Vừa khóc, Na vừa nghẹn ngào kể lể:
– Hu hu… em về mách mẹ, chị Nguyện ác lắm em không chơi với chị Nguyện nữa đâu… hu hu…
Tôi cuống lên, sợ hãi một cách kỳ lạ. Tôi không ngờ em Na tôi lại
giàu tình cảm đến thế. Tôi đáng ghét quá đi thôi. Cái mặt tôi lúc ấy
chắc trơ trơ ra. Na của tôi thật quí. Tôi ấp úng dỗ:
– Thôi để chị kiếm cái khác, chị đền.
– Không cần đâu, ai thèm!
Na quăng mạnh con búp bê mới xuống đất rồi lăn ra mà khóc. Tôi cầm
lên, nhét vào tay Na, nhưng em vẫn đẩy ra và không ngớt kể lể. Na tức
tưởi:
– Em không cần con búp bê của chị. Em trả chị đó!
Hà ái ngại nhìn tôi. Na vẫn khóc nức nở, con búp bê nằm lăn quay một
xó. Riêng tôi, tôi đứng chết trân ở đó, mặt đỏ bừng rồi tôi cũng khóc
theo Na.
Phương Vy
(Trích từ bán nguyệt san Tuổi Hoa số 94, ra ngày 15-8-1968)
