Ngày xưa, ở một nơi rất xa
về phía bắc, nơi đó lúc nào trời cũng lạnh và tuyết phủ mặt đất gần như suốt
năm, có một người đàn bà nghèo khổ sống ở đó.
Bà ta có bốn người con.
Bốn đứa con ngỗ nghịch và
hung dữ, chỉ nghĩ tới chuyện chạy chơi trên tuyết suốt cả ngày mà không giúp đỡ
gì cho mẹ chúng cả. Cả gia đình sống trong một căn lều lợp da hươu.
Khi bước vào lều, lũ trẻ
không bao giờ để ý đến những tảng tuyết dính vào giày chúng, mà chúng mang theo
vào, và bà mẹ đáng thương lại phải lau quét sạch.
Nhiều khi chúng còn bị ướt
hết lúc trở về, vì chúng đã lăn lộn trong tuyết lâu quá. Và bà mẹ đáng tội
nghiệp lúc bấy giờ lại phải hong khô quần áo chúng.
Còn chúng thì không bao giờ
chịu mang gỗ về cho mẹ chúng đốt lò, hoặc mang nước về cho mẹ chúng nấu cháo
cả.
Về mùa hè khi tuyết tan,
chúng cũng không giúp mẹ câu cá trong sông, và cũng không khuân dùm mẹ những
vật nặng. Chúng cũng không phụ mẹ phơi khô cá để dành cho mùa đông nữa.
Và bà mẹ đáng thương cứ khổ
cực làm lụng như thế mãi.
Lại cũng chính bà là người
phải cạo rửa những bộ da hươu để làm giày mũ và quần áo.
Cứ làm việc mãi như vậy, bà
bị kiệt lực.
Và một ngày kia, bà ngã
bệnh.
Nằm trong lều, bà gọi lũ con
đến bảo:
- Các con, mang nước cho mẹ
uống đi, mẹ khô cả cổ rồi… Đi kiếm cho mẹ chút nước đi các con!
Nhưng bọn trẻ không nghe lời
và cứ tiếp tục đùa nghịch.
Bà mẹ gọi một lần, hai lần…
Đến lần thứ ba, đứa con lớn trả lời:
- Con không có giày.
Đứa thứ hai nói:
- Con không có mũ.
Đứa thứ ba nói:
- Con không có áo ngoài.
Đứa thứ tư không trả lời gì
hết.
Bà mẹ nói:
- Sông gần đây lắm mà. Các
con có thể tới được, dẫu không đủ quần áo. Đi lẹ đi, các con, mẹ khát quá…
Bọn trẻ cười và xô đẩy nhau
để chạy ra ngoài chơi nữa.
Chúng chơi rất lâu như vậy,
không thèm nghĩ đến mẹ chúng đang ở trong lều.
Rồi đứa con trưởng bỗng thấy
đói, bèn trở vào căn lều.
Và ở đó, nó thấy một chuyện
rất lạ lùng đang xảy ra:
Mẹ nó, đứng giữa phòng, mặc
bộ áo da hươu. Và bỗng nhiên, bộ áo này phủ đầy lông chim.
Mẹ nó cầm lấy cái mảnh gỗ
dùng để nạo da hươu và mảnh gỗ biến thành cái đuôi chim.
Bà cầm một cái đê bịt đầu
ngón tay để khâu và bỗng cái đê trở thành cái mỏ.
Sau cùng mẹ nó duỗi dài hai
cánh tay ra và hai cánh tay biến thành đôi cánh.
Và bà mẹ, biến thành chim,
vỗ cánh một lúc rồi bay ra khỏi nhà.
Đứa con lớn kêu to lên:
- Các em, coi kìa, mau lên,
mẹ biến thành chim và bay đi rồi.
Lũ trẻ chạy theo mẹ chúng và
gọi bà:
- Đợi chút, mẹ ơi, đợi chút,
chúng con sẽ mang nước đến cho mẹ!
Nhưng bà mẹ trả lời:
- Cúc cu! Cúc cu!
Ta không cần các con nữa!
Sông hồ sẽ cho ta nước,
Ta uống bao nhiêu cũng được!
Bọn trẻ chạy theo con chim
và giơ ra một bình nước, nhưng con chim lại hót:
- Cúc cu! Cúc cu!
Ta không cần các con nữa!
Lũ trẻ chạy như thế rất lâu,
xây xát hết cả da chân ra trên đá sỏi, và khản cổ gọi mẹ chúng… Nhưng đã trễ
quá rồi. Con chim đã bay đi mất.
Và từ hồi ấy cho đến nay
những người dân miền bắc nói rằng loài chim cu không xây tổ và cũng không nuôi
con, đó là hết sự tích của con chim cu.
THU AN kể
(Trích tuần
báo Thiếu Nhi số 114, ra ngày 12-11-1973)
